به دلیل تغییرات آب و هوایی در کشورمان و نیاز ویژه به محصولات کشاورزی در فصلهای مختلف، گلخانهها و محصولات گلخانهای مورد استقبال فراوان قرار گرفتهاند. از اینرو نوع ساخت و مصالح کاربردی در گلخانهها بسیار حائز اهمیت است. به طور کلی، گلخانهها از دو نوع پوشش پلاستیک گلخانه و شیشهای ساخته میشوند که هر کدام از آنها مناسب یک منطقه آب و هوایی خاص است. مصالح به کار رفته در گلخانه همچنین به نوع گیاه یا گلی که قرار است در آن پرورش داده شود، بستگی دارد. پوشش نایلونی گلخانه در انواع مختلفی تولید میشود. هر کدام از انواع پلاستیک گلخانه، ویژگیها، مزایا و معایبی دارند که ما در این مقاله به مقایسه آنها خواهیم پرداخت.
ویژگیهای پلاستیک گلخانه
با توجه به شواهد و آمار موجود، میتوان گفت ساخت گلخانه نایلونی نسبت به شیشهای طرفدار بیشتری دارد. از دلایل مهم ارجحیت ساخت گلخانههای نایلونی نسبت به شیشهای، نصب سریع و راحت، سبکی و قابل حمل بودن آنها است.
پلاستیک گلخانه پلیکربنات
نایلون اکثر گلخانهها معمولاً از جنس پلیکربنات است. این ماده بسیار سخت و شفاف است از اینرو در امور ساختمانسازی به وفور مورد استفاده قرار میگیرد. پلاستیک گلخانه پلیکربنات به صورت تک لایه و چند لایه ساخته میشود. این نایلونها بسیار انعطافپذیر هستند و شعاع خمشی مناسبی دارند. این نایلونها به دلیل شفافیت بالا، نور خورشید را به طور کامل از خود عبور میدهند. نایلونها همچنین نسبت به شیشه سبکتر بوده و نصب آنها به تجهیزات کمتری نیاز دارد. از ویژگیهای دیگر نایلونهای گلخانه پلیکربنات، اتلاف کمتر انرژی است. استفاده از این نایلونها در ساخت گلخانه باعث میشود که در فصل تابستان، محیط داخل گلخانه بیش از حد گرم نشود. نایلونهای پلیکربنات همچنین در فصل زمستان از نفوذ هوای سرد به داخل گلخانه جلوگیری میکنند.
از مزیتهای دیگر استفاده از ورقههای پلیکربنات در ساخت گلخانهها نسبت به پوشش شیشهای، این است که آنها اشعه uv خورشید را فیلتر میکنند. پلاستیک گلخانه پلیکربنات نسبت به سوراخکاری حساس است بنابراین گاهی اوقات احتمال شکست و پارگی در محل سوراخکاری شده، وجود دارد.
پلاستیک گلخانه پلیاتیلن
نوع دیگری از پوشش پلاستیکی گلخانه، نایلون پلیاتیلن است. پلاستیک گلخانه پلیاتیلن دارای یک سری خواص است اما نسبت به پلیکربنات کمی ضعیفتر عمل میکند. پوشش پلیاتیلن در مقایسه با سایر انواع پوششهای گلخانهای از قیمت مناسبتری برخوردار است. میزان عبور نور از نایلونهای پلیاتیلن، بین ۸۰ تا ۹۰ درصد است. با این حال نایلونهای پلیاتیلن نور ماورا بنفش را از خود عبور داده و همین موضوع باعث میشود که ماندگاری و مقاومت آنها تا حدی کاهش پیدا کند. از اینرو پلاسنیک گلخانهای پلیاتیلن بیشتر برای گلخانههای موقت، تولید محصولات فصلی و گلخانههای منحنیدار مورد استفاده قرار میگیرد. در سالهای اخیر تولیدکنندگان نایلونهای گلخانهای، برای رفع مشکل مذکور، از پوشش آنتییووی بر روی لایههای پلیاتیلن استفاده کرده و توانستهاند عمر مفید آنها را افزایش دهند.
پوشش گلخانهای ورق اکریلیک
ورق اکریلیک یا همان پلکسی گلاس یکی دیگر از انواع پلاستیک گلخانه است که در ساخت بسیاری از گلخانهها مورد استفاده قرار میگیرد. این ورقهها به صورت پلاستیک فشرده هستند و در اثر تغییرات دمایی ممکن است دچار انبساط و انقباض شوند. از اینرو در هنگام نصب این ورقهها برای پوشش گلخانه، بهتر است از فریمهای مناسب استفاده شود. ورق اکریلیک همچنین بسیار شفاف بوده و ساختاری شبیه به پلیکربنات دارد. تنها تفاوت آنها این است که ورق اکریلیک فاقد هر گونه ترکیبات مضر از جمله بیس فتول است. اکریلیک همچنین نسبت به پلیکربنات مقاومت بیشتری در برابر خشپذیری دارد. از اینرو استفاده از این ورق برای ساخت گلخانههای دائمی بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است.
از ویژگیهای دیگر اکریلیک میتوان به سطح براق، مقاومت بالا در برابر انواع ناملایمات جوی، مقاومت کششی بالا و جذب پایین رطوبت اشاره کرد. شکل ورقههای اکریلیک صاف است، از اینرو بیشتر بر روی سطوح صاف نصب میشود. در کنار این مزایا، اکریلیک معایبی نیز دارد از جمله اینکه؛ ورق اکریلیک اشتعالپذیر بوده و همچنین ذرات گرد و غبار را به راحتی به خود جذب میکند.
مزایای پلاستیک گلخانه
نایلونهای گلخانهای نسبت به شیشه، مقاومت بالاتری در برابر انواع ضربه از جمله تگرگ، باد، باران و طوفان دارند. از اینرو توصیه میشود در مناطقی که از نظر آب و هوایی پر بارش و باد خیز هستند، از نایلون برای ساخت گلخانه استفاده شود. بیشتر محصولات کشاورزی و گیاهان گلخانهای نسبت به تابش مستقیم نور خورشید حساس بوده و آسیبپذیر هستند. در صورت استفاده از نایلون در ساخت گلخانه، نور مستقیم خورشید فیلتر شده و تبدیل به یک نور ملایم میشود. از اینرو در گلخانههایی که نیاز به نور مستقیم خورشید نیست از نایلون بیشتر، برای پوشش گلخانه استفاده میکنند. گاهی اوقات برای جلوگیری از قطرهای شدن رطوبت در داخل گلخانه، سطح پلاستیک گلخانه را با ورقههای مخصوصی به نام هیدرولیک پوشش میدهند.
معایب پلاستیک گلخانه
نایلون گلخانه در کنار برخورداری از مزایا و ویژگیهایی که در بالا ذکر شد، معایبی نیز دارد. به عنوان نمونه، در فصل تابستان به علت تعریق زیاد این نایلونها، فضای درونی گلخانه بخار میکند و این مسئله باعث مشکلات جدی در رشد و نمو محصولات گلخانهای خواهد شد. از اینرو برای رفع این مشکل باید از دستگاههای تهویه هوا و خنککننده استفاده کرد. مورد بعدی این است که سطح نایلونها به راحتی و با کوچکترین جراحتی زخمی و خشدار شده که این موضوع سبب مات شدن نایلون میشود. گاهی نیز خط و خشهای بزرگ موجب سوراخ شدن نایلون شده و به مرور زمان، نایلون پاره خواهد شد.
جمعبندی
نایلون گلخانه در انواع مختلفی مانند پلیکربنات، پلیاتیلن و اکریلیک وجود دارد که هر کدام از آنها دارای مزایا و معایبی هستند. در این میان، پلاستیک گلخانه پلیکربنات، از مقاومت بالاتری در برابر انواع عاملهای جوی و نیز انعطافپذیری بیشتری نسبت به سایر پلاستیکهای گلخانهای، برخوردار است. پلیاتیلن نیز بسیار شبیه به پلیکربنات بوده اما مقاومت آن نسبت به پلیکربنات کمتر است. از پوشش پلیاتیلن بیشتر برای گلخانههای موقت استفاده میشود. پوشش اکریلیک هم به صورت پلاستیک فشرده است و تا حدودی شبیه به دو نوع دیگر عمل میکند. در نتیجه با توجه به مطالب بالا، میتوان گفت استفاده از نایلون، در ساخت گلخانه نسبت به شیشه، مناسبتر و مقرون به صرفهتر است.